Recreatief gebruik van lachgas wordt verboden
Raounak Khaddari en Jop van Kempen9 december 2019, 11:58
Lachgas wordt voortaan gezien als softdrugs en wordt opgenomen op lijst 2 van de Opiumwet. De beslissing van staatssecretaris Paul Blokhuis betekent een breuk met het huidige beleid, waarin het gebruik van lachgas niet als een groot probleem wordt gezien. In 2016 werd het gezondheidsrisico van lachgas door het RIVM nog beperkt geschat. Sindsdien zijn veel gezondheidsincidenten gemeld.
Onderzoekers van het Coördinatiepunt Assessment en Monitoring (CAM) onderzochten het roesmiddel in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. In het maandag gepresenteerde onderzoeksrapport staat dat lachgas een dusdanige aantrekkingskracht heeft op jongeren, dat opname in de Opiumwet gerechtvaardigd is.
Revalidatieartsen
Ook het bestrijden van excessief lachgasgebruik moet een speerpunt zijn, omdat het kan leiden tot zenuwschade en verlammingsverschijnselen. Volgens het CAM zijn vijftien gevallen bekend van dwarslaesies door lachgasgebruik in Nederland. In Amsterdam gaat het om drie mensen.
Revalidatieartsen waarschuwden al in mei van dit jaar: de afgelopen maanden was een duidelijke stijging te zien. Te veel gebruik van lachgas kan een vitamine B12-tekort opleveren; en juist die vitamine is nodig voor een goede werking van je zenuwstelsel. Ook lijkt het middel verslavend bij frequent gebruik.
“Het recreatief gebruik van lachgas heeft zich ontwikkeld tot een drugsprobleem,” zegt Blokhuis. Gebruikers ademen het gas in vanuit een ballon om vervolgens in een roes van een kleine minuut te raken.
Dat heeft niet alleen gevolgen voor de gezondheid – ook in het verkeer zijn vaker incidenten waarbij lachgas een rol speelt. In 2016 ging het om minder dan vijftig meldingen, in de eerste zeven maanden van dit jaar om duizend. Aangezien lachgas moeilijk is aan te tonen in bloed, adem, speeksel of urine van bestuurders, ligt het aantal verkeersincidenten waarbij lachgas een rol speelt waarschijnlijk hoger.
“Vooral de illegale verkoop van grote lachgastanks is zorgwekkend,” aldus Ton Nabben, drugsonderzoeker van de Hogeschool van Amsterdam en betrokken bij het CAM-rapport. “Het zet aan tot veel en langdurig gebruik.”
Volgens Blokhuis is ‘de Opiumwet de juiste route om dit aan te pakken’. Toch zal het nog enige maanden duren voordat lachgas echt onder de Opiumwet valt. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het oneigenlijk en eigenlijk gebruik van het roesmiddel. Lachgas wordt niet alleen gebruikt om een minuut ‘lekker te spacen’, maar ook als drijfgas in slagroomspuiten en als pijnstiller bij bijvoorbeeld bevallingen.
Die verschillende toepassingen maken het moeilijk het middel wettelijk te bestrijden. Als lachgas onder de Opiumwet valt, moeten er uitzonderingen komen voor legale toepassingen, waarmee het een complexe maatregel wordt.
Slagroom bij de appeltaart
Staatssecretaris Blokhuis en minister Ferdinand Grapperhaus van Justitie en Veiligheid gaan de komende periode in gesprek met zowel de ‘eigenlijke’ aanbieders en gebruikers zoals groothandels, detailhandel, horeca en gasproducenten, als de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de politie en het Openbaar Ministerie.
De wet moet zo gekaderd worden dat alleen lachgas voor oneigenlijk, recreatief gebruik kan worden bestraft en de beschikbaarheid van medicinaal lachgas in de zorg niet door de maatregel wordt geraakt. Blokhuis: “We willen de aanbieders en gebruikers van lachgas, zoals het eigenlijk bedoeld is, hiermee niet onevenredig benadelen. Het moet immers gewoon blijven om een toef slagroom bij je appeltaart te kunnen bestellen.”
Het CAM stelt daarom tevens nieuwe wetgeving voor, of het aanpakken van lachgas in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van gemeenten. Amsterdam doet dat al. De Amsterdamse Deniz Üresin van lachgasaanbieder Ufogas heeft bijvoorbeeld een miljoen euro aan boetes openstaan bij de gemeente vanwege de – vermeende – overtreding van de APV.