ABN Amro moet wietpioniers een rekening verstrekken, oordeelt rechter
Thomas Borst4 november 2019, 19:49
Bron: Volkskrant
ABN Amro mag de ‘wietpioniers’ van Project C niet langer een betaalrekening onthouden. Dat bepaalde de rechtbank van Amsterdam maandag. De initiatiefnemers van het cannabisteeltproject hadden een zaak aangespannen tegen de bank omdat die weigerde een betaalrekening te verstrekken.
ABN toonde zich terughoudend vanwege het ‘integriteitsgevoelige’ karakter van de relatie met de potentiële cannabisondernemers. ‘Maar een onderneming met een transparante bedrijfsvoering kan niet zonder betaalrekening’, zei initiatiefnemer Peter Schouten vorige week bij de inhoudelijke behandeling. De rechter vindt het een ‘alleszins begrijpelijk standpunt dat Project C geen contante bedragen kan en wil accepteren’.
‘Met deze uitspraak is nieuwe jurisprudentie geschreven’, reageert Joep van Meel, bestuurder en oprichter van Project C. ‘We zijn verheugd dat we deze horde kunnen nemen. Ik ben blij dat de rechter erkent dat we absoluut niet bezig zijn met illegale activiteiten. Ik baal van het stigmatiserende sentiment rond ons initiatief. Zodra het woord cannabis valt, schieten mensen in de reflex.’
Van Meel vindt het ‘mooi dat de rechter zegt dat ABN Amro een belangrijke maatschappelijke functie heeft en de rekening moet verstrekken. Dit is ook belangrijk voor andere ondernemers die tegen hetzelfde aanlopen.’
ABN Amro kon maandag nog niet reageren op de uitspraak, maar in de rechtbank liet de advocaat doorschemeren dat de bank zich neerlegt bij het vonnis. ‘De bank heeft deze zaak bewust aan de rechter gelaten. Als ze een fout maken in hun witwasbeleid in deze sector, kunnen ze wijzen op de rechterlijke uitspraak’, zegt hoogleraar corporate finance Jaap Koelewijn aan Nyenrode Business University.
Koelewijn vindt de terughoudendheid van ABN Amro gerechtvaardigd. ‘De drugsbranche is een gevoelige sector en banken maken al ontzettend veel kosten voor hun anti-witwasbeleid. Maar het blijft paradoxaal dat ABN Project C aanvankelijk wilde weigeren, terwijl iemand als Willem Holleeder wel een betaalrekening kan blijven houden.’
Overheidsexperiment
Project C is een van de potentiële deelnemers van het wietexperiment: door de overheid gereguleerde cannabisteelt. Het kabinet heeft tien gemeenten aangewezen waar coffeeshops de staatswiet afnemen. Toen het kabinet twee jaar terug aankondigde te gaan experimenteren met gereguleerde wietproductie, besloten strafrechtadvocaat Schouten, voormalig SP-statenlid Van Meel en huisarts Ronald Roothans te willen meedoen met ‘hun ideëel gedreven onderneming’.
Het drietal schreef een manifest en ging op zoek naar ‘iemand met groene vingers’ met technische kennis over de teelt. Dat werd kassenbouwexpert Pascal van Oers, die inmiddels ook in het bestuur zit. De vier wietpioniers hebben grootse ambities: ze streven ernaar om coffeeshops in heel Nederland te voorzien van zelf geproduceerde wiet en hasj; geteeld door meer dan honderd werknemers op een locatie van 20 duizend vierkante meter.
‘We willen 18 miljoen euro binnenhalen en 12 ton per jaar leveren aan coffeeshops’, zei Schouten vorige week op de Cannabis Capital Convention in Amsterdam. Daar was de strafrechtadvocaat naarstig op zoek naar investeerders. ‘Nu we eindelijk een betaalrekening krijgen, kunnen we het financiële raamwerk uitbouwen en de boel in gang zetten’, meent Van Meel.
Strenge selectie
Niet alleen ABN Amro, maar ook andere banken weigerden tot dusver een betaalrekening te verstrekken uit angst voor negatieve publiciteit. Bij de terughoudendheid speelt mee dat toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) ABN had gekapitteld vanwege haar gebrekkige witwasbeleid. Na aandringen van DNB maakte ABN 114 miljoen euro vrij om haar particuliere klanten beter te controleren. ‘Dit maatschappelijke probleem rechtvaardigt een strenge selectie bij de poort’, benadrukte de advocaat van de bank.
DNB liet maandag weten geen standpunt in te nemen over de zaak. ‘De beslissing om een klant wel of niet aan te nemen, ligt bij de bij de banken zelf. Wij kunnen banken alleen op mogelijke risico’s en gevaren wijzen, maar gaan niet op de bestuurders- of ondernemersstoel zitten’, aldus een woordvoerder.
Het terughoudende standpunt van de banken jegens cannabisondernemers toont gelijkenissen met 2009, toen ze collectief weigerden betaalrekeningen te verstrekken aan coffeeshophouders. Toenmalig minister Wouter Bos (PvdA) van Financiën riep de banken toen op om die rekeningen alsnog te faciliteren. De huidige minister Wopke Hoekstra (CDA) wilde inhoudelijk niet reageren op de kwestie. Dinsdag spreekt de Eerste Kamer zich uit over het experiment voor gereguleerde wietteelt.