REPORTAGEDrive-thru coffeeshop in Hellevoetsluis ziet uit naar wietexperiment: ‘We zien onszelf als gewoon bedrijf, net als een drankenwinkel’
Bron: Volkskrant, door: Peter de Graaf 17 juni 2024
Na Breda en Tilburg worden vanaf maandag ook de coffeeshops in acht andere gemeenten bevoorraad door ‘legale’ wiettelers. Maar blijft het wietexperiment overeind na de komst van het nieuwe kabinet?
‘Ik kan niet wachten, ik zie er echt naar uit’, zegt Nizar El Mahjoubi in zijn drive-thru coffeeshop op een bedrijventerrein in Hellevoetsluis. Maandag ontvangt de jonge coffeeshopeigenaar de eerste lading ‘legale’ cannabis van wietteeltbedrijf CanAdelaar, dat 5 kilometer verderop is gevestigd in een voormalige tomatenkas op het groene platteland nabij het Zuid-Hollandse vestingstadje.
‘Het is een eerste stap naar regulering van de cannabissector’, vindt hij. ‘Coffeeshops worden nog vaak gezien als donkere, schimmige bedrijven. Maar wij beschouwen onszelf als een gewone onderneming, net als een drankenwinkel. Deze ontwikkeling naar regulering betekent ook een legitimering van ons vak.’
El Mahjoubi (33) is maar wat blij dat hij kan meedoen aan het wietexperiment van de overheid, dat na een eerste voorzichtige start (in Breda en Tilburg) nu wordt uitgebreid naar alle tien geselecteerde coffeeshopgemeenten. Drie gereguleerde wiettelers gaan vanaf maandag ook ‘legale’ cannabisproducten leveren aan coffeeshops in Almere, Arnhem, Groningen, Heerlen, Maastricht, Nijmegen, Zaanstad en Voorne aan Zee, de fusiegemeente waartoe ook Hellevoetsluis behoort.Net als bij de McDonald’sJohn & Co heet zijn coffeeshop, een speelse verwijzing naar ‘jonko’, straattaal voor joint. ‘Het is de eerste officiële drive-thru coffeeshop in Nederland’, aldus El Mahjoubi. ‘Net als bij de McDonald’s doe je vanuit de auto je bestelling bij een bestelpaal, waarna je tien meter doorrijdt naar het betaal- en afhaalloket.’Klanten die de wiet- of hasj-variëteiten eerst willen ruiken of advies van een medewerker willen, kunnen ook aan de balie van de moderne cannabiswinkel terecht. Maar ook daar is alleen afhalen het devies. ‘Consumptie ter plekke is ten zeerste verboden’, onderstreept hij. ‘Bij de Gall & Gall kun je toch ook geen glas bier of wijn drinken?’
Het idee voor een afhaal- en drive-thru coffeeshop ontstond enige jaren geleden, toen El Mahjoubi een reis door Amerika maakte. Daar zag hij veel ‘apotheekachtige’ afhaalwinkels voor cannabis. Toen de Nederlandse overheid het wietexperiment aankondigde, rook de jonge ondernemer zijn kans. Hij won de aanbesteding voor een nieuwe coffeeshop in Hellevoetsluis en opende John & Co precies een jaar geleden, in een bedrijfspand waarin voorheen een zorgwinkel voor scootmobielen zat.
‘Een cannabiswinkel op een bedrijventerrein veroorzaakt minder overlast voor bijvoorbeeld omwonenden dan een coffeeshop in een binnenstad’, stelt El Mahjoubi. ‘Klanten komen, kopen en vertrekken. De doorloopsnelheid is hoog.’ Ambtenaren uit enkele andere coffeeshopgemeenten zijn al langs geweest om te kijken hoe zijn afhaal- en drive-thru coffeeshop werkt, vertelt hij.De ondernemer heeft de winkel bewust ‘modern, licht, open en transparant’ ingericht. Hij wil af van het ‘schimmige imago’ van coffeeshops als donkere holen waar illegale dingen gebeuren. Dat stigma kleeft nog steeds aan de coffeeshops, meent El Mahjoubi. ‘Daarom is regulering of legalisering van de branche ook zo belangrijk.’Eén zin in het hoofdlijnenakkoordToch is het nog maar de vraag of het zover komt. Het nieuwe kabinet moet weinig hebben van regulering. In het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat slechts één zinnetje: ‘Het blijft verboden drugs te bezitten, verkopen of produceren.’
Over het wietexperiment, dat al in het regeerakkoord van Rutte II in 2017 werd aangekondigd, wordt helemaal niet gerept. In maart diende de PVV in de Tweede Kamer zelfs een motie in om het experiment ‘on hold’ te zetten in afwachting van een nieuw kabinet, maar die kreeg geen meerderheid. Wel stemde de Kamer tijdens datzelfde debat tegen het voorstel om stadsdeel Amsterdam-Oost toe te voegen aan de proef.Het ministerie van Volksgezondheid gaat er voorlopig van uit dat de wietproef gewoon doorgaat. Demissionair minister voor Medische Zorg Pia Dijkstra (D66) bezoekt maandag coffeeshop Koffie en Dromen in Almere, beter bekend als de ‘blowboot’, om de start van de zogenoemde overgangsfase in het wietexperiment luister bij te zetten.In deze overgangsfase mogen coffeeshops in de deelnemende gemeenten zowel cannabis van gereguleerde als van illegale telers verkopen. Het is de bedoeling dat over drie maanden, medio september, de echte experimenteerfase begint. Dan mogen coffeeshops alleen nog maar producten van ‘legale’ en gecontroleerde telers aanbieden.Planning ongewisMaar of die planning doorgang kan vinden, is ongewis. Tot dusver zijn nog slechts drie van de tien geselecteerde telers klaar om te leveren – de andere zeven hebben door allerlei omstandigheden grote vertragingen opgelopen. Daarbij komt dat de aanstaande kabinetswissel de onzekerheid bij aspirant-telers, bijvoorbeeld over investeringen, nog verder vergroot.‘Wij kunnen al 27 cannabis-variëteiten leveren’, zegt Ernst Maximilian Schreder, commercieel directeur bij CanAdelaar, een internationaal bedrijf dat ook vestigingen in Oostenrijk en Canada heeft. Op de parkeerplaats naast het reusachtige kassencomplex van 250 bij 200 meter staan de waardetransportwagens van Brink’s al klaar.Volgens Schreder gaat zijn bedrijf cannabisproducten leveren aan coffeeshops in alle tien gemeenten, van Groningen tot Heerlen. Ook de wietteler heeft er zin in. ‘Wij zien onszelf als gewone boeren’, zegt hij. ‘Cannabis is slechts een nieuw landbouwproduct dat wij oogsten.’
In de aanbieding
In afhaalcoffeeshop John & Co, in de volksmond soms ook wel ‘McBlow’ genoemd, willen twee klanten aan de balie even aan Grape Cookies ruiken, een wietvariëteit die in de aanbieding is (met 20 procent korting). ‘Is dat erg zoet?’, vraagt de één. ‘Valt mee’, antwoordt de ander. ‘Oké, doe maar 5 gram.’Coffeeshopeigenaar El Mahjoubi ziet vaak dat klanten bij een eerste bezoek aan de balie komen – voor advies en om de wiet of hasj te kunnen ruiken – en later direct door de drive-thru gaan. Hij heeft er alle vertrouwen in dat het wietexperiment een succes wordt. ‘Nederland liep altijd voorop met zijn gedoogbeleid, maar is inmiddels voorbijgestreefd door allerlei landen die cannabis al hebben gelegaliseerd’, zegt hij. ‘Het wordt tijd voor een inhaalslag.’